Nhân sâm được mệnh danh là “vàng mềm” của y học phương Đông nhờ vào những công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe. Tuy nhiên, tuổi của nhân sâm lại là yếu tố quan trọng quyết định đến giá trị dược tính, hiệu quả sử dụng cũng như giá thành sản phẩm. Vậy cách xác định tuổi của nhân sâm như thế nào để tránh mua nhầm sâm non, kém chất lượng? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết của Renso Ginseng nhé!
Vì sao cần biết cách xác định tuổi của nhân sâm?
Không giống như nhiều loại thực vật khác, nhân sâm càng lâu năm thì hoạt chất trong củ càng đậm đặc, đặc biệt là ginsenosides – thành phần chính tạo nên tác dụng tăng lực, bồi bổ, tăng miễn dịch, phòng chống lão hóa, hỗ trợ điều trị bệnh.
Nhân sâm bao nhiêu năm tuổi là tốt?
Theo các chuyên gia, nhân sâm 6 năm tuổi là thời điểm “vàng” để thu hoạch. Đây là giai đoạn sâm đã tích lũy đủ dưỡng chất, củ to, chắc, hàm lượng saponin cao. Nếu thu hoạch quá sớm (3-4 năm) thì dược tính còn yếu, thu hoạch quá muộn (7-8 năm) thì sâm dễ bị xơ và giảm chất lượng.
Cách xem tuổi nhân sâm Canada chi tiết
Dưới đây là những cách nhận biết tuổi nhân sâm được nhiều nhà trồng và người tiêu dùng áp dụng:
Dựa vào số đốt trên đầu củ sâm
Phương pháp đầu tiên là quan sát phần đốt mọc trên đầu củ sâm, nơi sâm phát triển thân lá. Mỗi năm, nhân sâm phát triển thêm một đốt, mọc chéo và đối diện nhau.
Cách đếm đốt:
- Sâm 4 năm tuổi: khoảng 2 đốt
- Sâm 5 năm tuổi: khoảng 3 đốt
- Sâm 6 năm tuổi: khoảng 4 đốt trở lên
Lưu ý: Một số loại sâm non có thể bị “chế tác” bằng cách cắt bớt phần đầu rồi ghép lại để làm giả tuổi. Do đó, không chỉ nên nhìn số đốt mà cần kết hợp với các dấu hiệu khác.
Quan sát kích thước phần đầu củ sâm
Một mẹo nữa để phân biệt nhân sâm theo tuổi là quan sát tỷ lệ giữa đầu và thân củ sâm:
- Ở sâm 6 năm tuổi, đầu củ thường gần bằng thân củ, hơi phình ra và có nhiều đốt sần sùi.
- Sâm dưới 4 năm tuổi thường có đầu củ nhỏ, thon dài, nhìn yếu ớt.
Nếu đầu củ bị cắt, làm nhỏ bất thường thì có thể là nhân sâm giả hoặc sâm non bị can thiệp.
Đếm số đốt trên rễ phụ
Ngoài phần đầu củ, phần rễ chính của nhân sâm cũng có các đốt phát triển theo từng năm. Cách đếm:
- 2 năm tuổi: khoảng 1 đốt
- 3 năm tuổi: khoảng 2 đốt
- 6 năm tuổi: khoảng 5 đốt
Lưu ý: Số lượng rễ phụ cũng nhiều hơn ở sâm lâu năm và thường có màu vàng ngà, dai và chắc.
Quan sát vân trong ruột củ sâm
Đây là cách xem tuổi nhân sâm khá chính xác nhưng cần cắt củ ra để kiểm tra. Cách thực hiện:
- Cắt ngang củ sâm gần phần đầu.
- Để yên khoảng 5 phút.
- Dùng tay xoa nhẹ lên bề mặt cắt.
Vậy kết quả từ quan sát vân trong ruột củ sâm:
- Sâm non thường có ít hơn 3 vân.
- Sâm 6 năm tuổi thường hiện rõ khoảng 5 đường vân, chứng tỏ các lớp tăng trưởng trong năm.
Phân biệt nhân sâm theo tuổi và nguồn gốc
Ngoài ra, bạn cũng có thể phân biệt tuổi nhân sâm và nguồn gốc trồng nhân sâm theo các cách dưới đây:
Sự khác biệt giữa sâm 4 năm và 6 năm tuổi
| Tiêu chí | Sâm 4 năm | Sâm 6 năm |
|---|---|---|
| Kích thước củ | Nhỏ hơn | To hơn, chắc hơn |
| Đầu củ | Nhỏ, ít đốt | To, nhiều đốt |
| Vân trong ruột | Dưới 3 vân | Trên 5 vân |
| Dược tính | Thấp | Cao hơn nhiều |
| Giá thành | Rẻ hơn | Cao hơn |
Nếu bạn muốn sử dụng sâm để bồi bổ chuyên sâu hoặc làm quà tặng cao cấp, nên chọn sâm 6 năm tuổi trở lên.
So sánh nhân sâm theo vùng trồng
- Nhân sâm Hàn Quốc: Được trồng chủ yếu ở vùng Geumsan, củ to, dược tính mạnh, nhiều rễ phụ.
- Sâm Canada: Thường được trồng 5–6 năm, vị dịu, thiên về mát gan, giải độc.
- Sâm Trung Quốc: Chất lượng và tuổi thường không đồng đều, cần kiểm tra kỹ.
Một số loại sâm núi hoặc sâm rừng có thể lên đến vài chục năm tuổi, nhưng rất hiếm và khó phân biệt nếu không có chuyên gia.
Một số lưu ý để tránh mua phải nhân sâm giả tuổi
Dưới đây là một số lưu ý để tránh mua phải nhân sâm giả, nhân sâm non tuổi:
- Mua tại các thương hiệu uy tín có giấy tờ chứng minh nguồn gốc như Great Mountain Ginseng (Canada), Cheong Kwan Jang (Hàn Quốc)…
- Yêu cầu chứng nhận tuổi sâm (nếu có), đặc biệt là sâm xuất khẩu chuẩn Bắc Mỹ.
- Tránh các loại sâm bị cắt gọt, mất đầu hoặc rễ – có thể đã bị can thiệp.
- Không nên mua sâm chỉ dựa vào hình thức bên ngoài – cần kiểm tra cả ruột, đốt và mùi vị.
Tác dụng của nhân sâm theo độ tuổi
Tuổi sâm càng lớn thì dược tính và tác dụng y học càng cao, nhân sâm Canada mang lại những tác dụng nổi bật, đặc biệt là:
- Tăng cường hệ miễn dịch
- Chống lão hóa, tăng sinh lực
- Hỗ trợ tuần hoàn máu và tim mạch
- Giúp cải thiện trí nhớ và tinh thần
- Ổn định đường huyết, huyết áp
Việc biết cách xác định tuổi của nhân sâm không chỉ giúp bạn tránh bị lừa đảo khi mua hàng, mà còn đảm bảo nhận được giá trị tốt nhất từ loại “thượng phẩm đại bổ” này. Hãy kết hợp các phương pháp đếm đốt, quan sát củ, kiểm tra ruột và lựa chọn địa chỉ mua hàng uy tín để đảm bảo chất lượng. Đừng quên theo dõi Renso Ginseng để cập nhật thêm những thông tin về sức khỏe mỗi ngày nhé!
